Page 383 - ÜSTADNAME
P. 383
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 363
Maliye müfettiş ve muavinlerinin vergi denetimi sırasında dosya üzerinde zımmı el
çekme durumunun yarattığı sıkıntılar sebebiyle Kazanç Vergisi Kanununda değişiklik
yapılmasını gerekli kılmıştır. Maliye Müfettişleri aleyhine oluşan denetim engeli de 76’ncı
maddesinin değiştirilmesi ile aşılmıştır.
Yapılan yeni düzenleme kapsamında‘maliye müfettiş ve murakıpları, hesap mütehassısı
kullanılan şehirlerde dahi bu tetkikatı icra edebilirler ve zuhur edecek hale göre verginin
aşağıdaki hükümler dairesinde tamamlanmasını yazı ile en büyük varidat memuruna
bildirirler’ şeklinde değiştirilmiştir.
Kanun değişikliğinin gerekçesinde şu ifadelere yer verilmiştir: ‘Aynı kanunun 76’ncı
maddesinde, bir mükellefin vergisi tarh olunduktan sonra mükellefin kazancı noksan
tebyin ve vergisi noksan tarh edildiği hakkında vaki olacak ihbar üzerine veya zuhur edecek
yeni delillere müsteniden mükellef nezdinde icrası lâzım gelen tetkikatın hesap mütehassısı
kullanılan mahallerde, bu mütehassıslar tarafından yapılacağı ve kullanılmayan yerlerde
resen tetkik heyetleri ve maliye müfettiş ve murakıplarına ifa olunacağı yazılmıştır.
Fıkranın bu şeklinde ipkası halinde maliye müfettiş ve murakıplarının, memleketin
en mühim merkezlerinden olan İstanbul, Ankara, İzmir gibi mahallerde kendilerine
vaki olacak ihbar veya teftiş ve tetkikleri esnasında muttali olacakları ahval dolayısı
ile verginin tamamlanması için tetkikat yapmağa salâhiyetleri olmadığı neticesini hâsıl
edecektir. Hâlbuki maliye müfettiş ve murakıpları esasen bilumum memurini maliyenin
muamelâtını tetkik ve teftiş etmekle beraber bulundukları mahalde hazinenin en büyük
memur ve mümessili olmaları dolayısı ile bu salâhiyetleri haiz bulunmaları zarurî olduğu
gibi bu tetkikat neticesinde kazancın noksan tebyin, verginin noksan tarh edildiği sabit
olduğu takdirde bunun ikmalini de mahallinin en büyük mal memuruna tebliğ etmek
salâhiyetlerinin tanınması muktazidir. Binaenaleyh maddenin sonuna bu maksadı temin
edecek şekilde kayıt ilâve olunmuştur’ denilmiştir.438
4.1.1. 2395 Sayılı Kazanç Vergisi Kanunu
1934 tarih ve 2395 sayılı Kazanç Vergisi Kanunu’nun Hesap Mütehassıslarına ilişkin
hükümleri aşağıda belirtilmiştir:
1) Maliye Bakanlığının uygun göreceği yerlerde kazanç vergisi beyannamelerinin
incelenmesi ile görevli Yeminli Hesap Mütehassısları kullanılır,
438 30.06.1934 tarihli, Kazanç Vergisi Kanunu’nun 41 ve 76’ncı maddelerine bazı hükümler ilâvesine dair I/1093 numaralı Kanun lâyihası ve Maliye ve
Bütçe encümenleri mazbataları.
Maliye müfettiş ve muavinlerinin vergi denetimi sırasında dosya üzerinde zımmı el
çekme durumunun yarattığı sıkıntılar sebebiyle Kazanç Vergisi Kanununda değişiklik
yapılmasını gerekli kılmıştır. Maliye Müfettişleri aleyhine oluşan denetim engeli de 76’ncı
maddesinin değiştirilmesi ile aşılmıştır.
Yapılan yeni düzenleme kapsamında‘maliye müfettiş ve murakıpları, hesap mütehassısı
kullanılan şehirlerde dahi bu tetkikatı icra edebilirler ve zuhur edecek hale göre verginin
aşağıdaki hükümler dairesinde tamamlanmasını yazı ile en büyük varidat memuruna
bildirirler’ şeklinde değiştirilmiştir.
Kanun değişikliğinin gerekçesinde şu ifadelere yer verilmiştir: ‘Aynı kanunun 76’ncı
maddesinde, bir mükellefin vergisi tarh olunduktan sonra mükellefin kazancı noksan
tebyin ve vergisi noksan tarh edildiği hakkında vaki olacak ihbar üzerine veya zuhur edecek
yeni delillere müsteniden mükellef nezdinde icrası lâzım gelen tetkikatın hesap mütehassısı
kullanılan mahallerde, bu mütehassıslar tarafından yapılacağı ve kullanılmayan yerlerde
resen tetkik heyetleri ve maliye müfettiş ve murakıplarına ifa olunacağı yazılmıştır.
Fıkranın bu şeklinde ipkası halinde maliye müfettiş ve murakıplarının, memleketin
en mühim merkezlerinden olan İstanbul, Ankara, İzmir gibi mahallerde kendilerine
vaki olacak ihbar veya teftiş ve tetkikleri esnasında muttali olacakları ahval dolayısı
ile verginin tamamlanması için tetkikat yapmağa salâhiyetleri olmadığı neticesini hâsıl
edecektir. Hâlbuki maliye müfettiş ve murakıpları esasen bilumum memurini maliyenin
muamelâtını tetkik ve teftiş etmekle beraber bulundukları mahalde hazinenin en büyük
memur ve mümessili olmaları dolayısı ile bu salâhiyetleri haiz bulunmaları zarurî olduğu
gibi bu tetkikat neticesinde kazancın noksan tebyin, verginin noksan tarh edildiği sabit
olduğu takdirde bunun ikmalini de mahallinin en büyük mal memuruna tebliğ etmek
salâhiyetlerinin tanınması muktazidir. Binaenaleyh maddenin sonuna bu maksadı temin
edecek şekilde kayıt ilâve olunmuştur’ denilmiştir.438
4.1.1. 2395 Sayılı Kazanç Vergisi Kanunu
1934 tarih ve 2395 sayılı Kazanç Vergisi Kanunu’nun Hesap Mütehassıslarına ilişkin
hükümleri aşağıda belirtilmiştir:
1) Maliye Bakanlığının uygun göreceği yerlerde kazanç vergisi beyannamelerinin
incelenmesi ile görevli Yeminli Hesap Mütehassısları kullanılır,
438 30.06.1934 tarihli, Kazanç Vergisi Kanunu’nun 41 ve 76’ncı maddelerine bazı hükümler ilâvesine dair I/1093 numaralı Kanun lâyihası ve Maliye ve
Bütçe encümenleri mazbataları.
