Sirküler: 2023-SR-2012
Konu: 2022 Yılı İçin de Matrah ve Vergi Artırımı Getirildi!
Borçların yapılandırılmasına ilişkin “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” eklenilen Geçici 1’inci maddesi ile birlikte, TBMM Genel Kurulu’nda yapılan 09 Mart 2023 tarihli oturum ile kabul edildi. 2022 yılının kapsama dahil edilmesi yönünde verilen teklif ile ihdas edilen Geçici 1’inci madde ile; belirli şartlar dahilinde 2022 yılı da matrah artırımı kapsamına alınması sağlanmıştır.
- Bu madde hükmüne göre 2022 takvim yılına yönelik gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulabilmesi için, bu yıla ait gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması gerekmektedir.
- Verilen beyannamelerde beyan edilen 2022 yılı gelir/kurum matrahların; 2021 takvim yılında beyan edilen gelir/kurum matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen gelir/kurum matrahının %40 oranında artırılması suretiyle bulunacak tutarın yüksek olanından az olmaması gerekmektedir.
- 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunmak isteyen mükellefler tarafından 01/01/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı nitelikte düzeltme beyannamesi vermeleri durumunda, bu bent hükmüne istinaden yapılacak kıyaslamada düzeltme öncesi beyan edilen matrahlar esas alınacaktır.
- 2022 takvim yılına ilişkin olarak; üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar bu bent kapsamında yapılacak kıyaslamada dikkate alınacaktır.
- 2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dâhil) olması durumunda, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri için bu şart aranılmayacak.
Beyan edilecek 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahının % 25’i oranından az olmamak üzere matrah artırımı yapılması gerekecektir.
2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımına esas tutarların belirlenmesinde, belirlenen yıllık asgari tutarlardan az olmamak üzere bu bent hükmüne göre belirlenen tutarların %25’i dikkate alınacaktır. Asgari tutar üzerinden %20 oranında aşağıdaki şekilde vergi hesaplanacaktır.
Asgari artırım tutarları; 2022 yılı için matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutanlar için 105.000 Türk lirasından; bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek erbabı için 200.000 Türk lirasından, kurumlar vergisi mükellefleri için 500.000 bin Türk lirasından az olamayacaktır.
Kurumlar vergisi mükellefleri için matrah artış oranları ve asgari matrah artış tutarları aşağıdaki gibidir.
| Yıllara Göre Matrah Artırım Oranları ve Asgari Artırım Tutarları | ||||
| Kurumlar Vergisi Beyannamesinin Yılı | Matrah Artırım Oranı | Asgari Artırım Tutarı | Vergi Oranı | İndirimli Oran |
| 2018 | 35% | 200.000 | 20% | 15% |
| 2019 | 30% | 215.000 | 20% | 15% |
| 2020 | 25% | 230.000 | 20% | 15% |
| 2021 | 20% | 260.000 | 20% | 15% |
| 2022 | 25% | 500.000 | 20% | 15% |
2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olması durumunda, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri için bu şart aranmayacak, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımına esas tutarların belirlenmesinde, yukarıda bahsedilen asgari artırım tutarlarından az olmamak üzere belirlenen tutarların %25’i dikkate alınacaktır.
Düzenlemeye göre, 2022 yılı için matrah artırımında bulunulması durumunda;
- Bu yıla ilişkin zararlarının tamamı 2023 ve sonraki yıllarda mahsuba konu olmayacak,
- Bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilemeyecektir.
Mükelleflerimizin stopaj artırımından yararlanabilmeleri için 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi stopaj tutarlarını aşağıdaki oranlarda artırmaları gerekiyor:
| Yıl | Ücret Ödemelerinde Artış Oranı (%) | Serbest Meslek, Kira ve Kâr Payı Ödemelerinde Artış Oranı (%) | Yıllara Yaygın İnşaat İşleri İstihkaklarında Artış Oranı (%) |
| 2018 | 6 | 6 | 1 |
| 2019 | 5 | 5 | 1 |
| 2020 | 4 | 4 | 1 |
| 2021 | 3 | 3 | 1 |
| 2022 | 2 | 2 | 1 |
Katma Değer Vergisinde Artırım
2022 yılı her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verilen katma değer vergisi beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden 2022 yılı için %2 oranından az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisinin, vergi artırımı olarak artırılması halinde madde madde hükümlerinden yararlanılması öngörülmüştür.
2022 düzenlemesi sonrasında 2018-2022 yılları için artırım oranları aşağıdaki gibi olmuştur.
| Yıl | Artış Oranı (%) | Yıl | Artış Oranı (%) |
| 2018 | 3 | 2021 | 2 |
| 2019 | 3 | 2022 | 2 |
| 2020 | 2,5 |
Yapılan düzenlemeye göre; 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması, kurumlar vergisi mükelleflerine istisna ve indirimler üzerinden getirilen ek vergi için bu döneme ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılmasına engel teşkil etmeyecektir.
Bilgi edinilmesi rica olunur
Saygılarımızla;
VERGİ DENETİM DANIŞMANLIK VE YMM A.Ş.
